Image-default

Ministรฉriu Komรฉrsiu no Indรบstria disemina Dikreitu Lei no Diploma Ministerial  iha Rejiaun Administrativa Espesial Oe-Cusse Ambeno

Ministรฉriu Komรฉrsiu no Indรบstria disemina Dikreitu Lei no
Diploma
Ministerial  iha Rejiaun Administrativa Espesial Oe-Cusse Ambeno

MCI media imprensa

RAEOA 18 Juรฑu 2025

Iha loron 18 Juรฑu 2025, Ministรฉriu Komรฉrsiu no Indรบstria liuhosi Dirasaun Jerรกl Indรบstria kontinua diseminasaun ba  Dikreitu Lei hamutuk tolu no Diploma Ministerial ida,  iha  Rejiaun Administrativa Espesial Oe-Cusse Ambeno (RAEOA) no atividade refere halaโ€™o iha salaun Otรฉl Lifau.

Dikreitu Lei sira neโ€™e mak hanesan :

  • Dikreitu Lei nรบ ๐Ÿ—๐ŸŽ/๐Ÿ๐ŸŽ๐Ÿ๐Ÿ‘, Lisensiamentu Industriรกl,[1]
  • Dikreitu Lei Nรบ 91/ 2023, Base da Indรบstria, [2]
  • Dikreitu  Lei Nรบ 12/ 2024, Rejime Jurรญdiku Jerรกl ba Komรฉrsiu Eletrรณniku no Asinatura Eletrรณniku sira[3]
  • iploma Ministerial Nรบ 23/2024 loron 20 Marsu kona-ba estabelese Regulamentu ร“rganiku-Funsionรกl Ministรฉriu Komรฉrsiu no Indรบstria.[4]

Iha entrevensaun Diretรณr Jerรกl Indรบstria, Sr. Martins Magno, hetete katak Dikreitu Lei ida neโ€™e atu regulariza ita niโ€™an emprezรกria sira ninia atividade negรณsiu liga liu ba iha Indรบstria niโ€™an.

Husu ba iha partisipante sira liuliu ba iha operadรณr ekonรณmia sira, tanba emprezรกria sira sai mรณs hanesan makina importante ida iha pilรกr dezenvolvimentu ekonรณmia iha rai laran.

Nuโ€™udar emprezรกriu neโ€™ebรฉ nia negรณsiu orientadu ba setรณr indรบstria, ita boโ€™ot sira tenki hatene kleโ€™an kona-ba konteudu substansial hosi Dikreitu Lei neโ€™e rasik ho espesifikamente no komprehensivu tanba Dekreitu Lei neโ€™e mak sei regula no refleta duni ba iha ita boโ€™ot nia negรณsiu.

Iha sesaun husu no hatรกn depois de remata aprezentasaun, tanba neโ€™e hau dezafia ita boot-sira tenki uja opurtunidade neโ€™e ho diโ€™ak atu husu no klarifika kedas kuandu iha duvida ruma, hodi nuneโ€™e bele hetan resposta direita hosi oradรณr sira.

Iha parte hanesan mรณs reprezentante hosi Prezidente Autoridade Rejiaun Administrativa Espesial Oe-Cusse Ambeno, Sr. Andre Lao, hanesan Sekretรกriu Administrasaun Estatal.

Hatoโ€™o mรณs agredesimentu ba Governu Konstitusional dasia atraves hosi Ministรฉriu Komรฉrsiu no Indรบstria neโ€™ebรฉ hili ona RAEOA hodi mai fahe ka disemina Dikreitu Lei neโ€™ebรฉ regulariza espesifiku haree ba iha atividade Indรบstria niโ€™an no Dekreitu Lei tolu neโ€™e vigora ona iha Ita niโ€™an Nasaun Timor-Leste.

Ida neโ€™e signifika katak ita-boot sira neโ€™ebรฉ mak hola parte iha atividade negรณsiu niโ€™an iha รกrea Indรบstria tenki hapar ona ho Dikreitu Lei refere.

Liutรกn niโ€™an mรณs reforsa katak atu sai emprezรกriu di'ak, tenki halo tuir versรญkulu (ayat) hotu-hotu ne'ebรฉ maka define ona iha Dikreitu Lei (DKL) ida-ne'e, tanba ida neโ€™e sai hanesan baze legรกl ida atu kesi kualker atividade indรบstria niโ€™an.

Liutรกn Reprezentante Prezidente Autoridade RAEOA husu atu grupu ka emprezรกriu neโ€™ebรฉ partisipa iha atividade diseminasaun neโ€™e rona no konsentra  esplikasaun hosi oradรณr sira atu nuneโ€™e bainhira halo ita-boot sira nian atividade labele kontradis ho Dekreitu Lei refere.

Atividade diseminasaun ba Dekreitu Lei Lisensiamentu Industriรกl, Base da Indรบstria no Rejime Jurรญdiku Jerรกl ba Komรฉrsiu Eletrรณniku no Asinatura Eletrรณniku sira importante tebes tanba Dikreitu Lei  neโ€™e atu regulariza atividade industria niโ€™an.

โ€œIta-boot sira niโ€™an prezensa iha diseminasaun ba Dikreitu Lei neโ€™e hodi rona direita esplikasaun kona-ba substansia hosi keutudu Dikreitu Lei  neโ€™e, atu nuneโ€™e bele komprende no hatene ho diโ€™ak, bainhira halaโ€™o atividade negรณsia niโ€™an neโ€™ebรฉ orientadu ba setรณr industriรกlโ€, dehan Vise Ministru Komรฉrsiu no Indรบstria, Sr. Augostu Junior Trindade, bainhira halo abertura iha atividade diseminasaun.

Iha Okaziaun neโ€™e Vise Ministru Komรฉrsiu no Indรบstria (VMKI) mรณs subliรฑa katak setรณr privadu ou setรณr pรบbliku sai hanesan parseiria importantante ida ba Governu ba iha dezenvolvimentu setรณr ekonรณmia rai laran no atu atinje metas ida neโ€™e tenki iha kolaborasaun hosi setรณr hotu hamutuk ho Governu.

Ohin loron oportunu ida neโ€™e hau hakarak akresenta buat balun ligadu ho ita niโ€™an jornada naruk ba iha envolvimentu  adeziaun ba organizasaun Mundial Komรฉrsiu (OMK), neโ€™ebe akontese ona iha tinan kotuk  no ofisialmente ita sai ona hanesan membru ida.  Neโ€™e hatudu katak Timor-Leste nakloke atu expanda (memperluas) ita niโ€™an merkadu ba iha mundu internationรกl.

Alende neโ€™e iha tinan 2025,  sai mรณs istรณria boot iha Ita niโ€™an rai doben Timor-Leste tanba Nasaun membru sira husi ASEAN simu ona Timor  hodi adere mรณs hanesan Nasaun Membru ba ASEAN no ofisialmente adezaun neโ€™e sei akontese iha fulan Outubru 2025, neโ€™ebรฉ ofisialmente Timor-Leste sai ona hanesan membru permanente.

Agora ba oin ita-hotu presiza serbisu ekstra ou makaโ€™as ituan oinsรก hodi bele responde ba iha situasaun sira neโ€™e, tanba neโ€™e hau enkoraja ita hotu liuliu atu bele prepara aan hodi kompete iha merkadu livre, hakarak ka lakohi emprezรกru ka investedรณr hosi Nasaun sira iha ASEAN no nasaun seluk sei mai investe iha Timor-Leste.

Hodi bele kompete iha aspetu hotu-hotu ho espetativa atu avansa no prepara ita-nia aโ€™an ba kompetisaun globรกl ou iha internasionรกl atu atinzi metas hirak neโ€™e nian xavi prinsipรกl ida mak presiza preparasaun no planeamentu neโ€™ebรฉ sรณlidu hodi bele responde merkadu livre.

 

[1] https://www.mj.gov.tl/jornal/public/docs/2023/serie_1/SERIE_I_NO_49.pdf

GOVERNO : Decreto-Lei N.ยบ 90/2023 de 27 de Dezembro Decreto-Lei N.ยบ 91/2023 de 27 de Dezembro Licenciamento Industrial, pajina 2404

[2] https://www.mj.gov.tl/jornal/public/docs/2023/serie_1/SERIE_I_NO_49.pdf

Decreto-Lei N.ยบ 91/2023 de 27 de Dezembro, Bases da Indรบstria,  pajina  2417

[3] https://www.mj.gov.tl/jornal/public/docs/2024/serie_1/SERIE_I_NO_7.pdf

DECRETO-LEI N.ยบ 12 /2024 de 13 de Fevereiro REGIME JURรDICO GERAL DO COMร‰RCIO ELETRร“NICO E DE ASSINATURAS ELETRร“NICAS iha pajina 180

[4] https://drive.google.com/file/d/1KQT32x5ADwNI-dclaowCz19-XiRpTB3i/view

MINISTร‰RIO DO COMร‰RCIO E INDรšSTRIA : Diploma Ministerial N.ยบ 23/2024 de 20 de Marรงo Regulamento Orgรขnico-Funcional do Ministรฉrio do Comรฉrcio e Indรบstria .pajian 322

 

MCI_ICT-MEDIA